20 UX (User Experience) / Kullanıcı Deneyimi Araştırma Yöntemi

Kullanılabilirlik-Lab (Usability-Lab)Çalışmaları: Katılımcılar laboratuvara getirilir ve bir ürün veya hizmet içinde belirli ilgi alanlarına ve görevlere yol açan bir dizi senaryo verilir araştırmacılar bu senaryolara bağlı olarak katılımcıları gözlemler.

Etnografik Alan (Ethnographic Field) Çalışmaları: Araştırmacılar, katılımcılarla, mevcut ürün veya hizmetle büyük olasılıkla karşılaşacakları doğal ortamlarında buluşur ve etkileşimleri inceler.

Katılımcı Tasarım (Participatory Design): Katılımcılara, ideal deneyimlerini kendileri için somut bir şekilde oluşturmaları için tasarım öğeleri veya yaratıcı materyaller verilir.

Odak Gruplar (Focus Groups): 3–12 katılımcıdan oluşan gruplar, bir dizi konu hakkında bir tartışma yoluyla yönlendirilir, tartışma ve alıştırmalar yoluyla sözlü ve yazılı geri bildirimler alınır.

Görüşmeler (Interviews): Bir araştırmacı, katılımcının mevcut konu hakkında ne düşündüğünü derinlemesine tartışmak için katılımcılarla bire bir görüşür.

Göz izleme / göz takip (Eyetracking): Bir göz izleme cihazı, katılımcıların görevleri yerine getirirken veya web siteleri, mobil uygulamalar, fiziksel ürünler veya ortamlarla doğal olarak etkileşime girerken nereye baktıklarını tam olarak ölçmek ve değerlendirmek için uygulanan bir araştırma metodudur.

Kullanılabilirlik Kıyaslaması (Usability Benchmarking): Belirlenen performans ölçütleri kullanılarak, birkaç katılımcıyla kullanılabilirlik çalışmaları gerçekleştirilir ve veriler kıyaslanır.

Bu verilere örnek olarak:

  • Bir satın alma için ortalama süre
  • Gönder düğmesine tıklama sayısı
  • Bir başvurunun tamamlanma oranı
  • Bir hesap oluşturmak için ortalama kullanım kolaylığı derecesi
  • Bir uygulama için sekiz haftalık elde tutma oranı (sekiz hafta sonra uygulamayı kullanmaya devam eden kullanıcıların yüzdesi)

Moderatörlü Uzaktan Kullanılabilirlik (Moderated Remote Usability) Çalışmaları: Ekran paylaşım yazılımı ve uzaktan kontrol gibi araçların kullanımı ile uzaktan yürütülen kullanılabilirlik çalışmaları.

Denetlenmeyen Uzaktan Panel (Unmoderated Remote Panel) Çalışmaları: Kendi kişisel cihazlarına video kayıt ve veri toplama yazılımı yüklenmiş eğitimli katılımcılardan oluşan bir panel, sesli düşünürken bir web sitesi, uygulama veya fiziksel ürün kullanır, deneyimleri araştırmacı veya şirket tarafından anında oynatma ve analiz için kaydedilir.

Konsept Testi (Concept Testing): Araştırmacı, hedef kitlenin ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığını belirlemek için fikri katılımcıların değerlendirmesine sunar. Bire bir veya daha fazla sayıda katılımcıyla, yüz yüze veya çevrimiçi olarak yapılabilir.

Günlük/Kamera (Diary/Camera) Çalışmaları: Katılımcılara, hayatlarının bir ürün veya hizmetle ilgili olan yönlerini kaydetmeleri ve tanımlamaları için bir kamera verilir ve laboratuvarda oluşturulması zor senaryolar izlenir. Günlük/Kamera çalışmalar, aşağıdakiler gibi uzun vadeli davranışları anlamak için yararlıdır:

  • Alışkanlıklar: Kullanıcılar bir ürünle günün hangi saatinde etkileşime giriyor? Ürünü başkalarıyla paylaşmayı seçiyorlar mı?
  • Kullanım senaryoları: Kullanıcılar ürünle hangi aşamada etkileşime giriyor?
  • Tutumlar ve motivasyonlar: Katılımcıları belirli görevleri yerine getirmeye motive eden nedir? Kullanıcılar nasıl hissediyor ve düşünüyor?
  • Davranış ve algılardaki değişiklikler: Ürün ne kadar öğrenilebilir? Müşteriler zaman içinde ne kadar sadık? İlgili kuruluşla ilişki kurduktan sonra bir markayı nasıl algılıyorlar?

Müşteri Geri Bildirimi (Customer Feedback): Genellikle bir geri bildirim bağlantısı, buton, form veya e-posta yoluyla, kullanıcı tarafından sağlanan açık uçlu ve/veya kapalı uçlu bilgiler.

İstenilirlik (Desirability) Çalışmaları: Katılımcılara farklı görsel tasarım alternatifleri sunulur ve seçim yapması veya listelendirme oluşturması beklenir.

Kart Sıralama (Card Sorting): Kullanıcılardan öğeleri gruplar halinde düzenlemelerini ve her gruba kategoriler atamalarını isteyen nicel veya nitel bir yöntem. Bu yöntem, kullanıcıların zihinsel modellerini açığa çıkararak bir sitenin bilgi mimarisini oluşturmasına veya iyileştirmesine yardımcı olur.

Tıklama Akışı Analizi (Clickstream Analysis): Kullanıcıların bir siteyi veya yazılım ürününü kullanırken tıkladığı ve gördüğü ekranların veya sayfaların kaydını analiz etmek; sitenin düzgün şekilde donatılmasını veya uygulamada telemetri veri toplamanın etkinleştirilmesini gerektirir. Bu araştırma yöntemi için popüler ürünler: Hotjar, Yandex Metrica, Fullstory.

A/B Testi: Farklı tasarımların her biri ile etkileşimde bulunmak ve ölçüm yapmak için kullanıcı gruplarını rastgele atayarak bir mobil uygulamada veya web sitesinde farklı tasarımları bilimsel olarak test etme yöntemi. Bu atamaların kullanıcı davranışı üzerindeki etkisini inceleyerek en doğru kullanıcı deneyimine ulaşılmaya çalışılır.

Denetlenmeyen UX (Unmoderated UX) Çalışmaları: Prototip veya ürün üzerinde katılımcı davranışlarını ve tutumları yakalamak için özel bir araştırma aracı kullanan, katılımcılara gerçekleştirilmeleri için hedefler veya senaryolar verilen bir yöntemdir.

Doğru Amaçlı (True-Intent) Çalışmalar: Rastgele mobil uygulama/web sitesi ziyaretçilerine uygulamaya girerken amaçlarının veya niyetlerinin ne olduğunu soran, sonraki davranışlarını ölçen ve siteden çıktıktan sonra hedeflerine ulaşmada başarılı olup olmadıklarını soran bir yöntemdir.

Tutma Anketleri (Intercept Surveys): Bir sitenin veya uygulamanın kullanımı sırasında tetiklenen bir anket yöntemi.

E-posta Anketleri: Katılımcıların bir e-posta yolu ile katıldığı anketler.